PGTPHCM – Sáng ngày 20 tháng 4, Quý Mão (07/6/2023), Hội trường Việt Nam Quốc Tự (đường 3 tháng 2, quận 10), trang nghiêm diễn ra Đại lễ tưởng niệm 60 năm ngày Bồ tát Thích Quảng Đức vị pháp thiêu thân do Trung ương GHPGVN phối hợp Ban Trị sự GHPGVN TP.HCM tổ chức.
Chứng minh tối cao có Trưởng lão Hòa thượng Thích Trí Quảng – Đức Pháp chủ HĐCM GHPGVN, cùng sự hiện diện của Trưởng lão Hòa thượng Thích Đức Nghiệp – Phó Pháp chủ, Trưởng lão Hòa thượng Thích Như Niệm – Phó Thư ký, chư tôn trưởng lão Ban Thường trực, thành viên HĐCM; Hòa thượng Thích Thiện Nhơn – Chủ tịch HĐTS, Trưởng ban Tăng sự, Hòa thượng Thích Thiện Pháp – Phó Chủ tịch Thường trực HĐTS, Trưởng ban Kiểm soát T.Ư, chư tôn đức Phó Chủ tịch HĐTS, Ban Thường trực HĐTS, Thành viên HĐTS; Chư tôn đức Thành viên Ban Trị sự GHPGVN TP.HCM, ban trị sự các quận, huyện, thành, Tăng Ni, trụ trì các tự viện và đông đảo Phật tử về tham dự.
Về phía khách mời có sự đại diện của các cơ quan, ban ngành: ông Nguyễn Hồ Hải – Phó Bí thư Thành ủy TP.HCM; ông Trần Xuân Điền – Phó Trưởng ban Dân vận Thành ủy TP.HCM; bà Phan Kiều Thanh Hương – Phó Chủ tịch UB MTTQVN TP.HCM cùng lãnh đạo, nguyên lãnh đạo các cơ quan T.Ư và TP.HCM, quận 10, địa phương sở tại.
Tại lễ tưởng niệm, Hòa thượng Thích Lệ Trang cung tuyên tiểu sử Hòa thượng Thích Quảng Đức, cuộc đời, đạo nghiệp và sự kiện vị pháp thiêu thân của ngài.
Nội dung tiểu sử nêu rõ, cuộc đấu tranh bất bạo động của Phật giáo miền Nam năm 1963 chống chính sách kỳ thị tôn giáo và đàn áp Tăng Ni, Phật tử của chính quyền Ngô Đình Diệm ngày một nặng nề và khốc liệt, chùa chiền bị phong tỏa, Phật tử bị bắt bớ khắp nơi. Cuộc đàn áp tang thương đối với Phật tử ở Đài Phát thanh Huế làm cuộc tranh đấu của Phật giáo ngày càng lan rộng tới các thành phố lớn. Để thức tỉnh Tổng thống Ngô Đình Diệm và chính quyền họ Ngô sớm đáp ứng 05 nguyện vọng tối thiểu của Phật giáo đồ, đồng thời để cho thế giới nhận thấy cuộc đấu tranh đòi tự do tín ngưỡng của Tăng Ni, Phật tử Việt Nam là chính đáng, Ngài đã quyết định thực hiện tâm nguyện thiêu đốt nhục thân để cúng dường chư Phật và để bảo vệ chánh pháp được trường tồn.
Ngày 20 tháng 4 nhuận, Quý Mão (11/6/1963), cuộc diễu hành rước di ảnh các Thánh tử đạo của trên 800 vị Hòa thượng, Thượng tọa, Đại đức Tăng Ni và Phật tử từ chùa Phật Bửu đến chùa Xá Lợi, khi đoàn diễu hành tiến đến ngã tư đường Phan Đình Phùng và Lê Văn Duyệt (nay là đường Nguyễn Đình Chiểu và Cách Mạng Tháng Tám), Ngài ngồi kiết già trên mặt đường, tự tay châm lửa giữa Tăng Ni đang vây quanh chắp tay cầu nguyện. Ngọn lửa bốc cao, phủ kín thân mình nhưng Ngài vẫn an nhiên chắp tay tĩnh tọa.
Thân tứ đại của Ngài được rước về quàn tại chùa Xá Lợi. Đến ngày 20/6/1963, Ủy ban Liên phái Bảo vệ Phật giáo cùng tất cả chư Tăng Ni và Phật tử tổ chức lễ cung rước đưa nhục thân về An dưỡng địa Phú Lâm, cử hành trọng thể lễ trà tỳ. Sau khi hỏa thiêu suốt ngày trong lửa nhưng trái tim của Ngài vẫn còn nguyên vẹn, được thiêu lần thứ hai vẫn không cháy.
Cái chết phi phàm của Bồ tát Thích Quảng Đức đã làm chấn động dự luận khắp hoàn cầu, báo chí thế giới đăng tin lên trang đầu, cùng hình ảnh tự thiêu của Ngài, việc ngài tự thiêu được đồng bào cả nước biết ngay chiều hôm đó, đã gây xúc động trong mọi tầng lớp, không phân biệt tôn giáo.
Tại TP.HCM, con đường chạy trước chùa Quán Thế Âm được mang tên Ngài, Tượng đài Công viên Bồ tát Thích Quảng Đức được xây dựng trang nghiêm tại ngã tư nơi Ngài vị pháp thiêu thân giữa lòng Thành phố. Tại Thủ đô Hà Nội, Hội Thống nhất Phật giáo Việt Nam cùng Tăng Ni, Phật tử Thủ đô đã kiến tạo ngôi tháp mang tên Ấn Quang để tôn thờ Bồ tát Thích Quảng Đức tại tổ đình Hòe Nhai (Hồng Phúc), phố Hàng Than, Ba Đình.
Tri ân công hạnh cao vời của Ngài với đạo pháp, sau khi GHPGVN Thống Nhất ra đời, Hội đồng Lưỡng viện Tăng thống và Hóa đạo trong một phiên họp trước ngày Phật đản năm 1964 đã đồng thanh quyết nghị thành kính suy tôn Ngài pháp vị Bồ tát.
Thay mặt Hội đồng Chứng minh, Hội đồng Trị sự dâng lời tưởng niệm, Hòa thượng Thích Thiện Nhơn bày tỏ lòng thành kính tri ân trong ngày Đại lễ tưởng niệm 60 năm ngày Bồ-tát Thích Quảng Đức vị pháp thiêu thân, chư Thánh tử đạo đã hy sinh cho Đạo pháp trường tồn và nước nhà độc lập.
Trong lời tưởng niệm của Hòa thượng Chủ tịch Hội đồng Trị sự nhấn mạnh, chính tinh thần đại hùng, đại lực, đại từ bi, Bồ tát Thích Quảng Đức đã nêu cao gương hy sinh cao cả, đã làm chấn động dư luận khắp toàn cầu, gây xúc động sâu rộng trong mọi tầng lớp, không phân biệt tôn giáo.
Chỗ Ngài ngồi một thiên thu tuyệt tác
Trong vô hình tỏa sáng nét Từ bi
Với tinh thần bất bạo động, vô úy, với tình thương và trí tuệ sáng ngời, Ngài đã lấy tình thương xóa bỏ hận thù, lấy tình thương hóa giải bất công, tàn bạo, góp phần thành công cho cuộc đấu tranh đòi bình đẳng, tự do tín ngưỡng. Sự hy sinh to lớn của Bồ tát Quảng Đức là nhân tố tích cực, hun đúc tinh thần đoàn kết, quyết tâm của Tăng Ni, Phật tử Việt Nam đã tạo thành Giáo hội Phật giáo Việt Nam Thống nhất năm 1964; tiến tới thống nhất Phật giáo trong ngôi nhà Giáo hội Phật giáo Việt Nam năm 1981.
“Hôm nay, chúng ta tưởng niệm 60 năm ngày Bồ-tát vị pháp thiêu thân, để cho chúng ta được sống và hưởng thụ những thành công tốt đẹp và không ngừng phát triển của Phật giáo Việt Nam vững mạnh trong thời kỳ hội nhập và phát triển ở thế kỷ 21 và những thế kỷ tiếp theo. Để tưởng niệm và tri ân Bồ-tát Thích Quảng Đức, chư Thánh tử Đạo, Tăng Ni, Phật tử GHPGVN chúng ta phải nỗ lực phát triển Giáo hội và làm cho truyền thống yêu nước, gắn bó, đồng hành cùng dân tộc của Phật giáo Việt Nam trên đường phát triển, gắn kết một cách nhuần nhuyễn trong tinh thần dân tộc Việt Nam và giữ vững nền hòa bình thế giới”, Hòa thượng Chủ tịch Hội đồng Trị sự nhắn nhủ đến Tăng Ni, Phật tử.
Tại Đại lễ tưởng niệm, là nhân chứng trong sự kiện Pháp nạn 1963, Đức Pháp chủ HĐCM GHPGVN – Trưởng lão Hòa thượng Thích Trí Quảng đã xúc động chia sẻ đến Tăng Ni, Phật tử về hạnh đức của Bồ tát Thích Quảng Đức để trong tương lai Tăng Ni, Phật tử nương theo trên con đường tu tập và hành đạo.
Sinh thời, Hòa thượng Thích Quảng Đức là người bình dị, giản dị nhưng có chiều sâu trong đời sống, ẩn chứa trong đó tâm hồn thánh thiện. “Dù ở bất cứ cương vị nào, Ngài cũng đem hết tâm lực, nguyện lực của mình để phục vụ cho đất nước, cho dân tộc và cho đạo pháp. Đó là điều hậu thế chúng ta cần phải học theo Ngài. Cho nên tôi học được ở Ngài là cố gắng giữ gìn được giới thể, phát huy được nội lực của mình”. Đức pháp chủ GHPGVN khẳng định.
Ngài là vị Bồ tát. Bởi, hình ảnh của Ngài ngồi tĩnh tọa thanh thản trong lửa cháy cho đến khi ngọn lửa tàn đi, nhìn vào hình ảnh đó làm cho nhiều người phát tâm, làm cho cả nhân dân trên thế giới phát tâm. Đây là điều kỳ lạ nhất mà trên thế giới không có. Khi thiêu thì trái tim không cháy, nhờ sức trụ định của Bồ tát, Ngài đã để lại trái tim bất diệt cho cuộc đời này để làm gương cho Tăng Ni, Phật tử của chúng ta hôm nay. Đức Pháp chủ huấn thị đến Tăng Ni trẻ tại Đại lễ, hãy nương tựa tấm gương của Bồ tát để tiếp nối trên con đường tu tập và hành đạo, làm lợi lạc cho cuộc đời.
Trong giây phút thiêng liêng lắng động, Đức Pháp chủ Hội đồng Chứng minh, Trưởng lão Hòa thượng Thích Như Niệm – Phó Thư ký HĐCM, Trưởng lão Hòa thượng Thích Thiện Nhơn – Chủ tịch Hội đồng Trị sự thay mặt cho Trung ương Giáo hội và toàn thể đại chúng thành kính dâng hương tưởng niệm, cúng dường Giác linh Bồ tát Thích Quảng Đức, hiệp chư Thánh tử đạo đã hy sinh cho đạo pháp trường tồn.
Thượng tọa Thích Quảng Chơn – Phó Thường trực Ban Nghi lễ T.Ư, Trưởng ban Nghi lễ GHPGVN TP.HCM dâng lời dẫn lễ theo nghi thức thiền môn, toàn thể Tăng Ni, Phật tử, khách mời hướng về Giác linh đài Bồ tát Thích Quảng Đức, chư Thánh tử đạo thành kính dâng nén tâm hương tưởng niệm; hội chúng nhất tâm đồng thanh trì tụng Bát-nhã tâm kinh, Tứ hoằng thệ nguyện, tri ân công đức cao dầy của Bồ tát, chư Thánh tử đạo góp phần cho Phật giáo Việt Nam trường tồn và hứng thịnh.
Lễ tưởng niệm kết thúc, quý quan khách đến dâng hương tưởng niệm Bồ tát.
Đức Phước
